ΧΩΡΙΟ ΣΤΙΣ ΣΕΡΡΕΣ ΥΔΡΟΔΟΤΕΙΤΑΙ ΜΕ ΣΤΟΕΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΣ!

Σε ένα χωριό του νομού Σερρών, τη Νέα Ζίχνη χρησιμοποιείται ακόμα τεχνολογία της...Τουρκοκρατίας για την άρδευση και την ύδρευση της περιοχής καθώς γίνεται χρήση των υπόγειων στοών (κανάτ) που δημιουργήθηκαν χιλιάδες χρόνια πριν...

Ειδική μελέτη, η οποία εκπονείται από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με τον καθηγητή του Πανεπιστήμιου του Salzburg, H.Weingartner, ερευνά αυτό ακριβώς το φαινόμενο καθώς και τη δυνατότητα χρήσης ιστορικών συστημάτων υδρομάστευσης, δηλαδή τρόπου συγκέντρωσης νερού, για την υδροδότηση περιοχών της Βόρειας Ελλάδας.

Ο υπεύθυνος του προγράμματος, καθηγητής στο Τμήμα Γεωλογίας του ΑΠΘ, ΜιχάληςΒαβελίδης, σε δηλώσεις του τόνισε ότι οι μέχρι τώρα έρευνες έδειξαν ότι είναι δυνατή η χρήση των κανάτ με μερικές τεχνικές τροποποιήσεις βέβαια.

''Θα πρέπει όμως να προσαρμοστούν ανάλογα με το σκοπό για τον οποίο θα γίνει χρήση των υδάτων αυτών, εάν πρόκειται δηλαδή για πόση, άρδευση η βιομηχανική χρήση. Θα πρέπει πρώτα να καθοριστεί η χρήση, για την οποία προορίζονται για να αποτελέσουν μία λύση στο πρόβλημα της εξάντλησης των υδάτινων πόρων" διευκρίνισε ο Βαβελίδης.

''Με τον όρο Qanat (αραβικός όρος) ή Kariz (ιρανικός όρος), εννοούμε'' όπως αναφέρει στην μελέτη του ο κ. Βαβελίδης ''ένα σύστημα υπόγειων αγωγών (στοών), με την βοήθεια των οποίων γίνεται υδρομάστευση του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα. Με τη μέθοδο αυτή, το νερό ακολουθεί τη φυσική κλίση του εδάφους και εξέρχεται στην επιφάνεια. Η λέξη Qanat προέρχεται από την αρχαιοσημιτική λέξη gano κι αυτή από την αρχαιοελληνική κάννα, και τη λατινική canna. Στη λέξη gano ανάγονται ακόμη οι λέξεις Kannal, Kendel ή Kandel, channel κ.λπ.''

Η τεχνική υδρομάστευσης των Κανάτ αναπτύχθηκε αρχικά από τους Πέρσες, οι οποίοι χρησιμοποίησαν τη μέθοδο αυτή σε μεγάλη κλίμακα και διαδόθηκε αργότερα στη βόρειο Αφρική και την Αραβική Χερσόνησο.

Συστήματα Κανάτ (Qanat) μπορεί να συναντήσει κάποιος, σήμερα, σχεδόν σε όλες τις χώρες του Περσικού Κόλπου, στο Αφγανιστάν, το Πακιστάν, τη Συρία, τη Λιβύη μέχρι την Ελλάδα, την Ισπανία, τη δυτική Κίνα, καθώς επίσης στη βόρεια και τη νότια Αμερική.

Κατά τους ιστορικούς χρόνους, τα συστήματα αυτά ήταν πολύ σημαντικά στην τοπική ύδρευση και αναπτύχθηκαν κυρίως σε περιοχές με ξηρό κλίμα, όπου δεν υπάρχουν ποταμοί για να καλύπτουν τις ανάγκες σε πόσιμο νερό όλο το χρόνο.

Ακόμη, στις περιοχές αυτές, το ποσοστό εξάτμισης, λόγω των υψηλών θερμοκρασιών, είναι τόσο υψηλό, που δεν είναι δυνατή η ύδρευση και άρδευση για μεγάλες αποστάσεις μέσω επιφανειακών συστημάτων.

Την παλαιότερη εγκατάσταση υπόγειας υδρομάστευσης (υδροδότησης) στον ελλαδικό χώρο από τον 6ο π.Χ. αιώνα, η οποία περιγράφεται από τον Ηρόδοτο, αποτελεί το όρυγμα του Ευπαλίνου, στη Σάμο.

Στο βορειοελλαδικό χώρο, η μέθοδος άρδευσης - ύδρευσης των κανάτ εφαρμόστηκε στην επαρχία Φυλλίδος κατά την Οθωμανική περίοδο οπότε και έγινε, για πρώτη φορά, μαζική εκμετάλλευση του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα στους νότιους πρόποδες του όρους Μενοικίου και στους βόρειους πρόποδες του όρους Παγγαίου, τροφοδοτώντας με νερό, από το χρόνο κατασκευής τους μέχρι σήμερα, όλους σχεδόν τους οικισμούς της επαρχίας.

"Στη Νέα Ζίχνη, το μήκος των κανάτ, είναι περίπου τρία χιλιόμετρα και χρησιμοποιείται για την ύδρευση των κατοικιών ενώ παρόμοια κανάτ αλλά 'ανενεργά', υπάρχουν στο δάσος του Σέιχ- Σου, στο Παγγαίο, όπως και στην Ξάνθη και την Κομοτηνή, που όμως δεν έχουν μελετηθεί" αναφέρει ο κ. Βαβελίδης.

Η χρήση των συστημάτων Κανάτ, σήμερα, είναι σπανιότερη σε σχέση με παλαιότερα, επειδή, σε πολλές περιπτώσεις, οι εγκαταστάσεις έχουν καταστραφεί ή παρουσιάζουν προβλήματα, λόγω έλλειψη συντήρησης.

Ένας άλλος λόγος είναι η διάλυση των παραδοσιακών οικισμών, οι οποίοι λειτουργούσαν για εκατονταετηρίδες, καθώς επίσης η κατασκευή μεγάλων φραγμάτων, με κεντρική λειτουργία.

"Η επαναλειτουργία των συστημάτων αυτών σε μόνιμη βάση, με τη βοήθεια μοντέρνας τεχνολογίας, πιστεύουμε ότι θα φέρει θετικά αποτελέσματα και θα βοηθήσει στην επίλυση του προβλήματος ύδρευσης", καταλήγει ο καθηγητής. Πηγή: cosmo.gr