ΕΝΑΣ ΕΜΠΡΗΣΜΟΣ ΚΑΘΕ ΜΙΑ ΩΡΑ

Είκοσι οκτώ αγροτοδασικές πυρκαγιές κάθε μέρα, δηλαδή σχεδόν 1,2 εμπρησμοί από πρόθεση ή αμέλεια ανά ώρα, εκδηλώθηκαν στην Ελλάδα την τελευταία δεκαετία. Αντιστοιχούν σε 1.524 καμένα στρέμματα γης ημερησίως. Αλλά και σε ανθρώπινες και χρηματικές απώλειες, η χώρα μας έχει πληρώσει εξίσου ακριβά: από το 1997 θρηνεί συνολικά 765 νεκρούς, μετρά 2.162 τραυματίες και απώλειες τουλάχιστον 1,6 δισεκατομμυρίων ευρώ εξαιτίας δασικών και αστικών πυρκαγιών...

Η αναλυτική καταγραφή στη μελέτη-έρευνα που προσφάτως ολοκλήρωσε ο υποστράτηγος ε.α. του Πυροσβεστικού Σώματος και νομικός κ. Ανδριανός Γκουρμπάτσης, σχετικά με την εγκληματικότητα και τη «γεωγραφία» των εμπρησμών κατά την περίοδο 2000-2010, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου ώστε να αποφευχθούν ανάλογες πληγές για τις τοπικές κοινωνίες, αλλά και την εγχώρια χλωρίδα και πανίδα. «Στη δεκαετία αυτή, μέχρι και τον περασμένο Ιούλιο, εκδηλώθηκαν συνολικά 111.642 αγροτοδασικές πυρκαγιές που κατέκαψαν συνολικά 6.117.056 στρέμματα αγροτοδασικών εκτάσεων στην ελληνική επικράτεια, δηλαδή κατά μέσον όρο 54,8 στρέμματα ανά φωτιά. Με άλλα λόγια, τα στοιχεία δείχνουν πως στη χώρα μας σημειώνονται κατά ετήσιο μέσο όρο 10.149

αγροτοδασικές πυρκαγιές, που ισοδυναμούν με 556.096 καμένα στρέμματα...», λέει στα «ΝΕΑ» ο κ. Γκουρμπάτσης, διευθυντής στη Διεύθυνση Αντιμετώπισης Εγκλημάτων Εμπρησμού κατά το διάστημα 2000-2003.

Λάρισα, Ηλεία και Αχαΐα κατά σειρά είναι, όπως λέει, οι νομοί με τις συχνότερες αγροτοδασικές πυρκαγιές. Αντίθετα η Σάμος, η Χίος και η Ευρυτανία μετρούν τις λιγότερες. «Στις τρεις πρώτες θέσεις των νομών με τις μεγαλύτερες καταστροφές βρίσκονται Ηλεία, Εύβοια και Λακωνία, ενώ τις λιγότερες καταστροφές από αγροτοδασικές πυρκαγιές μετρούν η Πιερία, η Λευκάδα και η Ευρυτανία. Ειδικότερα ο Νομός Ηλείας, αν και τυπικά δεύτερος στη λίστα με τις περισσότερες αγροτοδασικές πυρκαγιές, είναι ουσιαστικά ο πλέον πυρόπληκτος της χώρας, από τη στιγμή που το 56,7% του συνόλου των καμένων εκτάσεων αφορά δάση και δασικές εκτάσεις- το 1/5 των καμένων αγροτοδασικών εκτάσεων της χώρας έχει καταστραφεί εκεί. Εννοείται, βεβαίως, πως αυτός ο χαρακτηρισμός αποδίδεται στην περιοχή κυρίως λόγω των θανατηφόρων δασικών πυρκαγιών που εκδηλώθηκαν εκεί περισσότερο από κάθε άλλον νομό, το 2007...», συμπληρώνει.

Αντιθέτως, τυπικά και μόνον, σύμφωνα με τον έμπειρο πρώην αξιωματικό της Πυροσβεστικής, ο Νομός Λάρισας φαίνεται αριθμητικά να πρωταγωνιστεί αρνητικά όσον αφορά τις αγροτοδασικές πυρκαγιές και να είναι ο τέταρτος πανελλαδικά σε καταστροφές. «Η κατάταξη αυτή οφείλεται κυρίως στις αγροτικές και όχι τόσο στις καθαρά δασικές πυρκαγιές. Για την ακρίβεια, μόνον το 22,1% των καμένων εκτάσεων είναι δάση και δασικές εκτάσεις. Οι λοιπές καταστροφές, σε ποσοστό 77,9%, είναι χορτολιβαδικές και γεωργικές, καθώς και υπολείμματα καλλιεργειών...», διευκρινίζει ο κ. Γκουρμπάτσης.

Στάχτη το 70% του φοινικόδασους

Μέτρα για την αποκατάσταση του φοινικόδασους της Πρέβελης- του δεύτερου μεγαλύτερου της Κρήτης- που καταστράφηκε σε ποσοστό 70% από την πυρκαγιά στον Νομό Ρεθύμνου, προτίθεται να λάβει το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.

Η φωτιά άρχισε από την περιοχή Γιαννιού του Νομού Ρεθύμνου και έφθασε μέχρι την εκβολή του Κουρταλιώτη της Πρέβελης, καταστρέφοντας και το φοινικόδασος.

Δεδομένης της τεράστιας αξίαςοικολογικής, αισθητικής, τουριστικής- που έχει το φοινικόδασος για την περιοχή, το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κρήτης και τη Διεύθυνση Δασών Ρεθύμνου δεσμεύθηκε ότι θα λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα που στοχεύουν στην αποκατάσταση του σημαντικού αυτού οικοσυστήματος, εκταμιεύοντας τους αναγκαίους πόρους και από το Ειδικό Ταμείο Εφαρμογής Ρυθμιστικών και Πολεοδομικών Σχεδίων (ΕΤΕΡΠΣ).

Οπως εκτιμάται, το γεγονός ότι ο «Φοίνικας του Θεοφράστου» πολλαπλασιάζεται εύκολα με παραβλαστήματα- παραφυάδες θα βοηθήσει σημαντικά στη γρηγορότερη επαναδημιουργία του φοινικόδασους.

Στην Κάρυστο

Στο μεταξύ υπό μερικό έλεγχο είχε τεθεί από χθες το μεσημέρι η μεγάλη φωτιά που έκανε στάχτη πάνω από 20.000 στρέμματα δάσους και καλλιεργειών στην Κάρυστο. Από την πυρκαγιά κάηκαν τέσσερα σπίτια και άλλα τέσσερα υπέστησαν σημαντικές ζημιές. Το γεγονός ότι εξασθένησαν οι άνεμοι επέτρεψε χθες το πρωί την επέμβαση πυροσβεστικών ελικοπτέρων με αποτέλεσμα λίγες ώρες αργότερα η φωτιά να τεθεί υπό μερικό έλεγχο.

Μία καταδίκη για 46.000 υποθέσεις

Με βάση τις δικογραφίες που σχηματίστηκαν για τις 46.296 (41,8%)από τις συνολικά 110.846 δασικές πυρκαγιές την περίοδο 2000-2009 καταδικάστηκαν συνολικά 1.341 εμπρηστές δάσους, κυρίως άνδρες (89,1%) (πηγή: Στατιστική της Δικαιοσύνης). Ωστόσο, μόλις ένας (!) από τους καταδικασθέντες πέρασε για αρκετό διάστημα το κατώφλι των φυλακών και τιμωρήθηκε με την κακουργηματική ποινή της πρόσκαιρης κάθειρξης (καταδίκη μεγαλύτερη των πέντε ετών), ενώ κανένας με ισόβια. Επίσης, από τους 35 κατηγορουμένους για εμπρησμό δάσους μόλις ένας καταδικάστηκε!

«Η πρακτική των δικαστηρίων δείχνει πως οι υπαίτιοι εμπρησμών καταδικάζονται συνήθως σε φυλάκιση έως έναν μήνα (28,7% των περιπτώσεων) και το πολύ από τρεις έως έξι μήνες (27,2%). Μάλιστα, για το 72,6% εξ αυτών, η εκτέλεση της ποινής τους ανεστάλη ή μετατράπηκε σε χρηματική (26,9%), τη στιγμή που ένας στους τέσσερις εμπρηστές δάσους είναι υπότροπος για το ίδιο αδίκημα. Είναι μύθος, πάντως, η αντίληψη της κοινωνίας ότι τις πυρκαγιές τις προκαλούν συνήθως άνθρωποι με ψυχιατρικά προβλήματα. Και τούτο γιατί κανένας ενήλικος άνω των 20 ετών που καταδικάστηκε για εμπρησμό δάσους δεν υποβλήθηκε σε περιορισμό σε ψυχιατρικό κατάστημα...», λέει με νόημα.

Οι δράστες

Εξι στους δέκα καταδικασθέντες εμπρηστές ήταν ηλικίας 45 ετών και άνω, όταν διέπραξαν την αξιόποινη πράξη τους. «Οι οκτώ στους δέκα είναι απόφοιτοι Στοιχειώδους Εκπαίδευσης ή και Μέσης (18,3%) και μόνον το 2,2% εντελώς αγράμματοι. Διαπιστώνεται, επίσης, ότι περισσότεροι από τους μισούς ήταν εργαζόμενοι, σε σύγκριση με τους άνεργους ή άεργους δράστες (31,2%). Η πλειονότητα των 1.341 καταδικασθέντων ως υπαιτίων (από πρόθεση ή αμέλεια) επέλεξε να δράσει σε Μακεδονία (22,4%) και Πελοπόννησο (19,9%) και δευτερευόντως στην Αττική (11,6%). Επτά στους δέκα, μάλιστα, προτίμησαν ως πεδίο δράσης τους τις περιοχές όπου διέμεναν...».

Η εξιχνίαση

Ανησυχητικά αυξητική τάση εμφανίζει, σύμφωνα με τον κ. Γκουρμπάτση, το ποσοστό των δασικών πυρκαγιών των οποίων η αιτία δεν εξακριβώθηκε. «Το 2001 είχαμε το μικρότερο ποσοστό (32,8%) μη τελικής εξακρίβωσης των συνθηκών υπό τις οποίες ξέσπασαν οι φωτιές. Από τότε, ωστόσο, το νούμερο αυτό αυξάνεται κάθε έτος, με αποτέλεσμα το 2009 να φθάσει στο 85,4%!

Σε κάθε περίπτωση, με βάση τα συγκεντρωθέντα προανακριτικά στοιχεία των ετών 2000-2009 παραμένουν άγνωστα τα αίτια εκδήλωσης για σχεδόν τις μισές (44%)

από τις πυρκαγιές, συγκριτικά με αυτές από εμπρησμό λόγω αμέλειας (27,8%) ή από πρόθεση (19,2%), από φυσικά αίτια (8,5%) ή τυχαία γεγονότα (0,5%)...», αναφέρει.

«Τα ίδια στοιχεία δείχνουν πως κατά σειρά Αύγουστος, Ιούλιος, Ιούνιος και Σεπτέμβριος είναι παραδοσιακά οι μήνες με τη μεγαλύτερη συχνότητα δασικών πυρκαγιών, σε αντιδιαστολή με τον Δεκέμβριο.

Παρατηρείται, ταυτόχρονα, πως οι περισσότερες από αυτές εκδηλώνονται κυρίως στο διάστημα από 2-3 το μεσημέρι και κατά δεύτερο λόγο μία ώρα αργότερα.

Αντιθέτως, από τις 5 έως τις 7 το πρωί έχουν καταμετρηθεί σε μικρότερη συχνότητα». Πηγή: tanea.gr