FACEBOOK: ΕΥΧΗ Η ΚΑΤΑΡΑ;

"Δεν αποκτάς 500 εκατομμύρια φίλους, εάν δεν κάνεις και μερικούς εχθρούς". Η ατάκα αυτή προέρχεται από την αφίσα της πολυ-αναμενόμενης ταινίας που μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη την ιστορία των ιδρυτών του Facebooκ, δύο φοιτητών που έγιναν δισεκατομμυριούχοι μέσα σε μία νύχτα και σήμερα είναι στα δικαστήρια...

Από τη στιγμή που το Facebook έβαλε κάτω σε δημοτικότητα τα αντίπαλα websites κοινωνικής δικτύωσης, με πρώτο και κύριο το Myspace, διεισδύοντας ολοένα και περισσότερο στα σπίτια και στα γραφεία ολόκληρου του δυτικού κόσμου, οι μεγάλοι παραγωγοί των χολιγουντιανών στούντιο άρχισαν να προβληματίζονται για το πώς θα μπορούσαν να αποκτήσουν ένα κομμάτι λαχταριστής επιτυχίας από το απόλυτο διαδικτυακό φαινόμενο.

Για καλή τους τύχη, οι ιδρυτές του ανατρεπτικού network αποδείχθηκαν εξίσου έξυπνοι, αλλά αρκετά πιο αδίστακτοι σε σχέση με άλλους συνεσταλμένους συναδέλφους τους, που όφειλαν τις καινοτόμους ανακαλύψεις τους στην παντελή έλλειψη κοινωνικής ζωής και την αφοσίωσή τους στην ακαδημαϊκή τους σταδιοδρομία. Κοινώς, κανένας δεν θα παρακολουθούσε μια βαρετή ταινία με «φυτά» που περνάνε όλη μέρα μπροστά στον υπολογιστή τους, όπως ο Μπιλ Γκέιτς.

Η ιστορία των ανθρώπων πίσω από το διαδικτυακό φαινόμενο που σάρωσε την επικοινωνιακή πραγματικότητα σε όλο τον πλανήτη διαθέτει τα συστατικά που είναι απαραίτητα για μια ενδεχόμενη blockbuster επιτυχία – τουλάχιστον αυτό ελπίζουν ο πασίγνωστος παραγωγός του Χόλιγουντ Σκοτ Ρούντιν και η εταιρεία παραγωγής Columbia Pictures. Χρήματα, ίντριγκα, προδοσία και μια δικαστική διαμάχη μεγατόνων, με τον εγκέφαλο του Facebook, Μαρκ Ζούκερμπεργκ, να κάθεται στο εδώλιο για κλοπή του κόνσεπτ από τους πάλαι ποτέ φίλους του.

Σενάριο βγαλμένο από τη ζωή

«Ήρωες» της ταινίας είναι δύο φίλοι πρωτοετείς στο Χάρβαρντ, ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ και ο Εντουάρντο Σάβεριν, ο ένας ιδιοφυΐα στους υπολογιστές κι ο άλλος προικισμένος με ατόφιο επιχειρηματικό δαιμόνιο. Ένα βράδυ, στις εγκαταστάσεις του Χάρβαρντ, η κοπέλα του Μαρκ τον χωρίζει ύστερα από έναν έντονο τσακωμό, μπουχτισμένη από τον εγωκεντρικό χαρακτήρα και την ενοχλητική έλλειψη προσοχής του.

Με μια αίσθηση πικρίας ο Μαρκ γυρίζει στο δωμάτιό του και κάνει ό,τι θα έκανε ένας γνήσιος σπασίκλας: σερφάρει ατελείωτα στο Internet. Γράφει σε ένα σωρό μπλογκ ότι η Έρικα είναι μια σκύλα – και σκαρώνει μέσα σε μόλις μία ώρα ένα site που επιτρέπει στα αγόρια του Χάρβαρντ να συγκρίνουν τις γυναίκες τού πανεπιστημίου μεταξύ τους. Στο μεταξύ, ο Εντουάρντο έχει έρθει στο δωμάτιο και τον βοηθάει ως ένδειξη συμπαράστασης. Μέσα σε μισή ώρα το site δέχεται τόσες επισκέψεις, που μπλοκάρει ολόκληρο το σύστημα του Χάρβαρντ.

Τα νέα τρέχουν γρήγορα κι εντυπωσιάζουν τους ζάπλουτους δίδυμους Κάμερον και Τάιλερ, που έρχονται σε επικοινωνία με τον Μαρκ και του ζητούν να δώσει σάρκα και οστά σε μια ιδέα που είχαν από καιρό: ένα κοινωνικό network αποκλειστικά για τους φοιτητές του Χάρβαρντ, περισσότερο ελιτίστικο και προσωπικό από τo... όλα στη φόρα MySpace, που οι πάντες μπορούν να δουν όλα τα προσωπικά στοιχεία που έχει κάποιος στο προφίλ του.

O Μαρκ συμφωνεί, αλλά δεν θα τους το παραδώσει ποτέ. Αντιθέτως, αφοσιώνεται στο δικό του όραμα, που μέσα στον επόμενο μήνα γίνεται όλο και πιο σαφές. Μια διαδικτυακή εμπειρία αποκλειστικής κοινωνικοποίησης μεταξύ ηλεκτρονικών «φίλων», που λειτουργεί σαν την πραγματική ζωή. Το theFacebook –όπως λεγόταν αρχικά– κάνει την πρώτη του εμφάνιση στις 4 Φεβρουαρίου του 2004 και σε χρόνο μηδέν χρησιμοποιείται από ολόκληρο το Χάρβαρντ.

Oι δίδυμοι μεγιστάνες το μαθαίνουν τελευταίοι και απαιτούν εξαγριωμένοι από τον Μαρκ να απενεργοποιήσει άμεσα το network που θεωρούν ότι προέκυψε από δική τους ιδέα. Oι φωνές τους δεν είναι πια παρά ένας απόηχος, η επιτυχία του δικτύου είναι τόσο μεγάλη, που κόβει την ανάσα στους δύο ιδρυτές. O Εντουάρντο ψάχνει εναγωνίως τρόπους να μετριάσει την τρομακτική απήχηση, ενώ ο Μαρκ θέλει να προσθέσει κι άλλα στοιχεία. Μπροστά του βλέπει μόνο άφθονα χρήματα, φήμη και δόξα πέρα από κάθε φαντασία. Τι κακό θα μπορούσε να γίνει;

Γνωρίζει τον φιλόδοξο και αδικημένο Σον Πάρκερ, συνιδρυτή του προγράμματος για αρχεία μουσικής Napster –και μπαμπά της πειρατείας των πνευματικών δικαιωμάτων–, την πιο κατάλληλη στιγμή: όταν η λογική του Εντουάρντο άρχισε να γίνεται βαρίδι στην ξέφρενη άνοδο προς την κορυφή. Ένα συμβόλαιο-παγίδα στέλνει τον Σάβεριν εκτός παιχνιδιού και εταιρείας. Λίγο αργότερα, εκείνος μηνύει τον πάλαι ποτέ καρδιακό του φίλο για 600 εκατομμύρια ευρώ – μόλις το ένα τριακοστό της σημερινής περιουσίας του Ζούκερμπεργκ.

Κωμωδία ή δράμα;

Με προϋπολογισμό 47 εκατομμύρια δολάρια και εξωτερικά γυρίσματα σε Κέμπριτζ, Βοστόνη, Καλιφόρνια κ.α., το μόνο σίγουρο είναι ότι οι παραγωγοί ποντάρουν πολλά στην ταινία των ανθρώπων που κατάφεραν να γράψουν ιστορία πριν καν κλείσουν τα 20, αφουγκραζόμενοι τις τάσεις μιας ολόκληρης εποχής.

Το σενάριο φέρει την υπογραφή του Σκοτ Ρούντιν, συγγραφέα της πασίγνωστης σειράς «Δυτική πτέρυγα» που σημείωσε τεράστια επιτυχία στις ΗΠΑ κι έλαβε αρκετά καλές κριτικές. Παραδόξως, όταν η εταιρεία παραγωγής Columbia του ανέθεσε να γράψει το σενάριο, ο Ρούντιν δεν είχε καμία ιδέα από υπολογιστές, πράγμα που του επέτρεψε να προσεγγίσει την ιστορία από μια πιο αποστασιοποιημένη σκοπιά, ανεπηρέαστη από τη θολούρα των απανωτών αλλαγών status και updates.

Δεξιοτέχνης στις ατακαδόρικες στιχομυθίες, δίνει στο πρώτο τρέιλερ της ταινίας τη μορφή μιας on-line συνομιλίας μεταξύ του Ζούκερμπεργκ και των εμπλεκόμενων προσώπων, που μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα τοποθετούνται σχηματικά στο φαντασιακό χώρο. Το στοιχείο της κωμωδίας είναι πολύ έντονο, παρόλο που σκηνοθέτης είναι ο «βαρύς» Ντέιβιντ Φίντσερ, ο οποίος βρίσκεται πίσω από ταινίες όπως οι «Se7en» και «Zodiac».

Η υπόθεση κινείται στις παρυφές της πραγματικότητας και της μυθοπλασίας, ενώ ο πραγματικός Ζούκερμπεργκ αρνήθηκε να δώσει τις ευλογίες του στον τρόπο που παρουσιάζεται η ιστορία. Το ίδιο έκανε και το διοικητικό συμβούλιο του Facebook, που μάλιστα εξέδωσε και μια λακωνική ανακοίνωση, σύμφωνα με την οποία ευελπιστεί ότι οι ταινίες που τυχόν γυριστούν στο μέλλον θα ανταποκρίνονται περισσότερο στην πραγματικότητα, ενώ αρνήθηκαν να αναρτήσουν σελίδα με διαφημιστικό post της ταινίας – κάτι που θεωρείται ότι έχει λειτουργήσει ως καλό και ιντριγκαδόρικο μάρκετινγκ για την ταινία.

Άλλωστε, το βιβλίο του Μπεν Μέζριχ, πάνω στο οποίο βασίστηκε και το σενάριο, στηρίζεται μεν σε κάποιες από τις μαρτυρίες του Εντουάρντο Σάβεριν, πάσχει όμως από έλλειψη ουσιαστικών πληροφοριών που θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια αξιόπιστη βάση δεδομένων για το τι πραγματικά έγινε.

Το βιβλίο σημείωσε τεράστια επιτυχία και σκαρφάλωσε μέχρι τις πρώτες θέσεις των μπεστ σέλερ στις λίστες των εφημερίδων «New York Times» και «Boston Globe». Ωστόσο, στην ανάλυσή τους οι «New York Times» αναφέρουν ότι ο Μέζριχ υπερκαλύπτει την έλλειψη έγκυρων και ουσιαστικών πληροφοριών για τους χαρακτήρες και τα γεγονότα που πραγματεύεται με γερές δόσεις δράματος και κινηματογραφικής φιοριτούρας.

Πολλοί κριτικοί βιβλίων κατηγορούν τον συγγραφέα ότι υπήρξε επίτηδες προσεκτικός, ώστε να εξασφαλίσει την de facto μεταφορά του βιβλίου του σε χολιγουντιανό υπερθέαμα. Και ποιος μπορεί να τον κατηγορήσει, όταν το Facebook έχει αναδειχθεί ως το brand name που είναι ισάξιο με το άγγιγμα του Μίδα.

Προσεχώς στις οθόνες

Η ταινία «The social network» επιλέχθηκε για να ανοίξει το 48ο κινηματογραφικό φεστιβάλ της Νέας Υόρκης, κερδίζοντας πόντους δημοτικότητας πριν ακόμη προβληθεί στο ευρύ κοινό, καθώς η διαβόητη επιτροπή του Λίνκολν Σέντερ φημίζεται ως ιδιαιτέρως επιλεκτική. Oι υπόλοιποι θα έχουμε την ευκαιρία να την παρακολουθήσουμε στις κινηματογραφικές αίθουσες από την 1η Oκτωβρίου. Και παρόλο που οι ανακρίβειες στην απόδοση των σκιωδών golden boys της τεχνολογίας είναι δεδομένες, θα είναι η πρώτη φορά που οι χρήστες του Facebook θα ρίξουν με τη σειρά τους μια κλεφτή ματιά στις ζωές αυτών που «τους έπεισαν» να κοινωνικοποιήσουν χιλιάδες προσωπικές τους στιγμές. Πηγή: tanea.gr