ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΗΣ ΜΟΝΑΔΙΚΟΤΗΤΑΣ

Για πρώτη φορά Ευρωπαίοι και Αμερικανοί επιστήμονες συνέκριναν ολόκληρα γονιδιώματα ανθρώπων και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι διαφέρουμε μεταξύ μας όχι τόσο λόγω διαφορών στα γονίδια μας, όσο στο πώς αυτά είναι ρυθμισμένα να «ανοίγουν» (ενεργοποιούνται) και να «κλείνουν» (απενεργοποιούνται) στον κάθε διαφορετικό άνθρωπο...

Η έρευνα σηματοδοτεί ένα νέο επιστημονικό τρόπο να σκεφτόμαστε για τους εαυτούς μας και για τις ασθένειές μας.

Από τότε που «διαβάστηκε» το ανθρώπινο γονιδίωμα το 2001, οι επιστήμονες αναζητούν γονίδια που να μας κάνουν ξεχωριστούς. Όμως οι επιστήμονες του Ευρωπαϊκού Εργαστηρίου Μοριακής Βιολογίας υπό τον Γιαν Κόρμπελ και των αμερικανικών πανεπιστημίων Γιέηλ και Στάνφορντ υπό τον Μάικλ Σνάιντερ, σε έρευνά τους που παρουσιάστηκε στο περιοδικό “Science”, κατέληξαν ότι ο καθοριστικός παράγων για την ιδιαιτερότητα του καθενός μας είναι κυρίως οι διαφορετικές γονιδιακές «ρυθμίσεις» που ποικίλουν από το ένα άτομο στο άλλο.

Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι ακόμα και αν διαφορετικοί άνθρωποι έχουν ίδια αντίγραφα ενός συγκεκριμένου γονιδίου, όπως το ORMDL3, που εμπλέκεται στην πρόκληση άσθματος στα παιδιά, ο τρόπος που τα κύτταρα ρυθμίζουν αυτό το γονίδιο, διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο.

Έτσι, κατά τους επιστήμονες, πέρα από την αναζήτηση συγκεκριμένων γονιδίων που μπορεί να ευθύνονται για μια ασθένεια, «θα πρέπει να αρχίσουμε να ψάχνουμε για το πώς τα γονίδια ρυθμίζονται και πώς οι αυτές οι ατομικές διαφορές στη ρύθμιση των γονιδίων επηρεάζουν τις αντιδράσεις ενός ασθενούς», όπως δήλωσε ο Σνάιντερ.

Οι ερευνητές εστίασαν την προσοχή τους στις ενδιάμεσες περιοχές του ανθρώπινου DNA, που βρίσκονται ανάμεσα στα γονίδια και οι οποίες, αντίθετα με τα γονίδια, δεν διαθέτουν πληροφορίες για την παραγωγή πρωτεϊνών. Αυτές οι αλληλουχίες του DNA που διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο, δρουν ως «άγκυρες» πάνω στις οποίες προσαρτώνται οι ρυθμιστικές πρωτεϊνες (οι λεγόμενοι «παράγοντες μεταγραφής») για να «ανοιγο-κλείσουν» τα γονίδια ενός ατόμου.

Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι έως το ένα τέταρτο (25%) όλων των ανθρωπίνων γονιδίων ρυθμίζονται με διαφορετικό τρόπο σε διαφορετικούς ανθρώπους, δηλαδή σε ποσοστό μεγαλύτερο από τις παρατηρούμενες γενετικές μεταλλάξεις (ποικιλίες) στα ίδια τα γονίδια.

Πολλές από αυτές τις διαφορές στο πώς δρουν οι ρυθμιστικές πρωτεϊνες, οφείλονται στις αλλαγές στις αλληλουχίες του DNA («άγκυρες») όπου προσδένονται.

Σε μερικές περιπτώσεις, μια τέτοια αλλαγή οφείλεται σε διαφορετικό «γράμμα» του γενετικού κώδικα, ενώ σε άλλες έχει αλλάξει ένα μεγαλύτερο τμήμα του DNA.

Αλλά υπάρχουν και αρκετές γενετικές ποικιλίες που δεν εξηγούνται εύκολα. Σε αυτές τις φαινομενικά ανεξήγητες περιπτώσεις, σύμφωνα με τους ερευνητές, η αιτία για τη διαφορά είναι όχι η μεμονωμένη δράση μιας ρυθμιστικής πρωτεϊνης, αλλά η αλληλεπίδραση μεταξύ των ίδιων των πρωτεϊνών.

Με άλλα λόγια, υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις όπου η ικανότητα μιας πρωτεϊνης να «ανάβει» ή να «σβήνει» ένα γονίδιο, επηρεάζεται από τις αλληλεπιδράσεις με μια άλλη πρωτεϊνη, που βρίσκεται «δεμένη» σε «άγκυρα» σε μια γειτονική περιοχή του γονιδιώματος. Πηγή: http://www.enet.gr