ΟΙ ΣΚΟΡΟΙ ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ

Χαράς ευαγγέλια για τα απανταχού ποντίκια (και τους αρουραίους) που εδώ και χρόνια, δυστυχώς γι’ αυτά, αποτελούν τα αγαπημένα πειραματόζωα κάθε είδους ερευνητή. Τώρα, μια νέα επιστημονική έρευνα έρχεται να βεβαιώσει ότι οι σκόροι, οι κάμπιες και οι μύγες μπορούν σύντομα να αντικαταστήσουν τα τρωκτικά στους πάγκους και τα κλουβιά των εργαστηρίων – τουλάχιστον όσον αφορά τις δοκιμές για νέα φάρμακα...

Οι βιολόγοι ανακάλυψαν ότι ορισμένα κύτταρα-κλειδιά τόσο στα θηλαστικά όσο και στα έντομα αντιδρούν με τον ίδιο τρόπο στις μολύνσεις και παράγουν παρόμοιες χημικές αντιδράσεις για να τις καταπολεμήσουν.

Η ανακάλυψη αυτή μπορεί τελικά να οδηγήσει στην αντικατάσταση μέχρι και του 80% των ποντικιών που σήμερα χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο νέων φαρμακευτικών ουσιών. Κάτι τέτοιο, εκτός από τα…ποντίκια, θα ωφελήσει και τις φαρμακευτικές εταιρίες που προσδοκούν να εξοικονομήσουν, με την χρήση εντόμων πλέον, σημαντικά χρόνο και χρήματα.

Η σχετική έρευνα παρουσιάστηκε από το βιολόγο Κέβιν Κάβανο, του Εθνικού Πανεπιστημίου της Ιρλανδίας, στο συνέδριο της Εταιρίας Γενικής Μικροβιολογίας στο Εδιμβούργο, σύμφωνα με το πρακτορείο Ρόιτερ.

Ήδη συχνά οι ερευνητές ξεκινούν τους ελέγχους των νέων φαρμάκων πάνω σε προνύμφες εντόμων για να πάρουν μια πρώτη ιδέα του αποτελέσματος και στη συνέχεια χρησιμοποιούν ποντίκια για να επιβεβαιώσουν τα αποτελέσματα των αρχικών δοκιμών. Η μέθοδος αυτή έχει αποδειχτεί φθηνότερη και σαφώς ταχύτερη, καθώς τα τεστ σε έντομα δίνουν αποτελέσματα μέσα σε μόλις δύο μέρες, ενώ τα τεστ σε ποντίκια χρειάζονται συνήθως ένα έως ενάμιση μήνα.

Σύμφωνα με την έρευνα των Κάβανο και των συνεργατών του, τα ουδετερόφιλα (λευκά κύτταρα του αίματος που αποτελούν μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος των θηλαστικών) και τα αιμοκύτταρα (που κάνουν ανάλογη δουλειά στα έντομα) αντιδρούν με παρόμοιο τρόπο στα μικρόβια. Παράλληλα, τόσο τα κύτταρα των θηλαστικών όσο και των εντόμων παράγουν χημικές ουσίες με παρόμοια δομή, οι οποίες μετακινούνται στην επιφάνεια των κυττάρων για να σκοτώσουν τα μικρόβια της μόλυνσης. Το ανοσοποιητικό σύστημα των θηλαστικών είναι δομικά και λειτουργικά κατά περίπου 90% όμοιο με αυτό των εντόμων, παρόλο που πάνω από 400 εκατ. χρόνια εξέλιξης χωρίζουν το ένα από το άλλο, όπως δήλωσαν οι ερευνητές.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι σκόροι, οι κάμπιες και οι φρουτόμυγες μπορούν κάλλιστα να χρησιμοποιηθούν για τον έλεγχο νέων αντιμικροβιακών φαρμάκων ή για να μελετηθεί πόσο παθογόνοι είναι ορισμένοι ιοί. Σήμερα περίπου το 85% των θηλαστικών που χρησιμοποιούνται ως πειραματόζωα διεθνώς, είναι τρωκτικά, κυρίως ποντίκια. Προτιμώνται από τους επιστήμονες, επειδή είναι μικρά και σχετικά εύκολο να μελετηθούν στα εργαστήρια, ενώ αναπαράγονται γρήγορα κι έτσι μπορούν να φανερώσουν σε σχετικά σύντομο χρόνο αν και κατά πόσο έχουν περάσει στις επόμενες γενιές οι επιθυμητές από τους επιστήμονες αλλαγές.

Το κόστος της περιποίησης και διατροφής ενός ποντικιού-πειραματόζωου κυμαίνεται από 80 έως 130 δολάρια ανά ποντίκι, ενώ αντίστοιχα για μια κάμπια μόλις από 0,16 έως 0,32 δολάρια, σύμφωνα με την ιρλανδική έρευνα.